کانی بریل (انگلیسی: Beryl ) یک سیلیکات آلومینیم‌دار بریلیوم با فرمول شیمیایی Be3Al2(SiO3)6 است. بلورهای شش‌گوشه بریل ممکن است بسیار کوچک باشند. شکست بریل صدفی و سختی آن ۷/۵ – ۸ و گرانش آن ۲/۶۳ – ۲/۸۰ است. جلای این نوع کانی شیشه ای است که به صورت شفاف و نیمه شفاف است.

انواع سنگ بریل:

  • زمرد (Emerald): رنگ سبز زمرد به دلیل وجود عنصر کروم و وانادیوم است و از مهم‌ترین و گرانبهاترین انواع بریل به شمار می‌رود. 
  • آکوامارین (Aquamarine): رنگ آبی روشن تا تیره این سنگ به دلیل وجود آهن در ساختارش است. 
  • مورگانیت (Morganite): رنگ صورتی تا بنفش این نوع بریل به دلیل وجود منگنز است. 
  • هلیودور (Heliodor): رنگ زرد تا طلایی این سنگ به دلیل وجود آهن است. 
  • گوشنیت (Goshenite): بریل بی‌رنگ و شفاف است. 
  • بیکسبیت (Bixbite): نوعی بریل قرمز و کمیاب است. 

خواص بریل:

  • سختی: سختی سنگ بریل بین 7.5 تا 8 در مقیاس موس است. 
  • شفافیت: بریل می‌تواند شفاف، نیمه شفاف یا کدر باشد. 
  • جلا: جلا در این سنگ شیشه‌ای است. 
  • کاربرد: بریل در جواهرسازی، ساخت ابزارهای علمی و صنعتی و همچنین به عنوان سنگ زینتی کاربرد دارد. 

خواص درمانی و متافیزیکی (باورهای سنتی):

  • بریل به عنوان سنگ شادی، آرامش و تعادل شناخته می‌شود. 
  • گفته می‌شود که بریل طلایی باعث افزایش حافظه و تمرکز می‌شود. 
  • برخی معتقدند که بریل می‌تواند در درمان بیماری‌های روانی، مشکلات گوارشی و بی‌خوابی مؤثر باشد. 
  • در باورهای سنتی، بریل به عنوان سنگی محافظ در برابر نیروهای منفی و ارواح شیطانی نیز شناخته می‌شود. 

نکات نگهداری:

  • بریل را باید از ضربه و خراش محافظت کرد.
  • تمیز کردن بریل با آب گرم، مواد شوینده ملایم و یک برس نرم انجام می‌شود.
  • از استفاده از دستگاه‌های بخار یا اولتراسونیک برای تمیز کردن بریل قرمز (مانند زمرد) باید خودداری کرد.