اطلاعات شهاب سنگ
شهابسنگ یا سنگ آسمانی یک تکهٔ جامد بازمانده از جرمهایی مانند یک دنبالهدار، سیارک یا شهابواره است که در اصل در فضای بیرونی جو زمین تشکیل شده و توانسته پس از گذر از جو و تاب آوردن بازخورد این گذر، بر روی سطح زمین یا یک سیارهٔ دیگر فرود آید.
رخی شهابسنگها در زمان سقوط به زمین توسط شاهدان عینی، دوربینها یا رادارها ثبت شدهاند. این شهابسنگها به دلیل مشاهده مستقیم فرود و جمعآوری سریع از ارزش علمی بالایی برخوردارند، زیرا کمتر تحت تأثیر هوازدگی یا آلودگی زمینی قرار گرفتهاند.
در اینجا معروفترین شهابسنگهای ثبتشده در تاریخ را معرفی میکنیم:
🔵 1. شهابسنگ چلیابینسک (Chelyabinsk Meteorite) - روسیه (2013)
- تاریخ سقوط: ۱۵ فوریه ۲۰۱۳
- محل سقوط: چلیابینسک، روسیه
- ویژگیها:
- یک سنگ-آهنی با وزن اولیه ~۱۰,۰۰۰ تن.
- در ارتفاع ۲۳ کیلومتری منفجر شد و انرژی معادل ۵۰۰ کیلوتن TNT آزاد کرد.
- بیش از ۱۲۰۰ نفر بر اثر موج انفجار مجروح شدند.
- تکههای آن از دریاچه چبارکول بازیابی شد.
📌 نکته: این رویداد یکی از بزرگترین برخوردهای ثبتشده در قرن ۲۱ است.
🔴 2. شهابسنگ آلنده (Allende Meteorite) - مکزیک (1969)
- تاریخ سقوط: ۸ فوریه ۱۹۶۹
- محل سقوط: چیهواهوآ، مکزیک
- ویژگیها:
- یک کندریت کربندار (CV3) با ترکیب بسیار باستانی (~۴.۵۶ میلیارد سال).
- حاوی دانههای پیشخورشیدی (Presolar Grains) از جمله الماس و کاربید سیلیسیم.
- یکی از مهمترین شهابسنگها برای مطالعه منظومه شمسی اولیه.
📌 نکته: بیش از ۲ تن از این شهابسنگ جمعآوری شده است.
🟢 3. شهابسنگ تونگوسکا (Tunguska Event) - روسیه (1908)
- تاریخ سقوط: ۳۰ ژوئن ۱۹۰۸
- محل سقوط: سیبری، روسیه
- ویژگیها:
- یک انفجار هوایی عظیم با انرژی ~۱۰-۱۵ مگاتن (۱۰۰۰ برابر بمب هیروشیما).
- ۲۰۰۰ کیلومتر مربع جنگل را نابود کرد، اما دهانه برخوردی تشکیل نشد.
- نظریه غالب: یک شهابسنگ سنگی یا دنبالهدار که در جو منفجر شد.
📌 نکته: این رویداد بزرگترین برخورد ثبتشده در تاریخ مدرن است.
🟡 4. شهابسنگ پاريس (Paris Meteorite) - فرانسه (2023)
- تاریخ سقوط: ۲۳ فوریه ۲۰۲۳
- محل سقوط: حومه پاریس، فرانسه
- ویژگیها:
- یک کندریت معمولی (L6) با وزن ~۷ کیلوگرم.
- توسط دوربینهای نظارتی و رادارها ردیابی شد.
- بلافاصله توسط دانشمندان جمعآوری شد.
📌 نکته: این شهابسنگ کمترین آلودگی زمینی را دارد و برای تحقیقات ایدهآل است.
🟠 5. شهابسنگ سیهآلوه (Sikhote-Alin Meteorite) - روسیه (1947)
- تاریخ سقوط: ۱۲ فوریه ۱۹۴۷
- محل سقوط: کوههای سیهآلوه، روسیه
- ویژگیها:
- یک شهابسنگ آهنی (IIAB) با وزن اولیه ~۷۰ تن.
- بارش شهابی دیدنی ایجاد کرد و دهانههای کوچکی حفر نمود.
- قطعات آن ویژگیهای ذوب شدگی جوی (Regmaglypts) را به وضوح نشان میدهند.
📌 نکته: این شهابسنگ یکی از زیباترین نمونههای آهنی در موزههاست.
🔵 6. شهابسنگ نووتا (Novato Meteorite) - آمریکا (2012)
- تاریخ سقوط: ۱۷ اکتبر ۲۰۱۲
- محل سقوط: کالیفرنیا، آمریکا
- ویژگیها:
- یک کندریت معمولی (L6) که توسط دوربینهای ناسا ردیابی شد.
- چندین قطعه از آن در نووتو پیدا شد.
📌 نکته: این شهابسنگ تأیید کرد که سیستم ردیابی ناسا کارآمد است.
📊 جدول مقایسه شهابسنگهای ثبتشده
نام شهابسنگسالکشورنوعوزن تقریبی
چلیابینسک | ۲۰۱۳ | روسیه | سنگ-آهنی | ~۱۰,۰۰۰ تن |
آلنده | ۱۹۶۹ | مکزیک | کندریت کربندار | ~۲ تن |
تونگوسکا | ۱۹۰۸ | روسیه | (احتمالاً سنگی) | ~۱۰۰,۰۰۰ تن |
پاریس | ۲۰۲۳ | فرانسه | کندریت معمولی | ~۷ کیلوگرم |
سیهآلوه | ۱۹۴۷ | روسیه | آهنی | ~۷۰ تن |
نووتا | ۲۰۱۲ | آمریکا | کندریت معمولی | ~۱ کیلوگرم |
🔍 چگونه شهابسنگهای جدید را ردیابی کنیم؟
- شبکههای ردیابی شهابسنگ: مانند NASA Fireball Network یا European Fireball Network.
- دوربینهای مخصوص: برخی اخترشناسان از دوربینهای آسماننما برای ثبت شهابسنگها استفاده میکنند.
- گزارشهای مردمی: سایتهایی مثل AMS (انجمن شهابسنگ آمریکا) گزارشهای مردمی را جمعآوری میکنند.
اگر شاهد سقوط شهابسنگ بودید، موقعیت دقیق و زمان را یادداشت کنید و به مراکز تحقیقاتی اطلاع دهید! 🌠